Да се побара психолог веќе не е табу и на глобално ниво постојат се повеќе можности и варијации на психолошките сервиси кои ги прави достапни за секој. Доколку сте еден од оние што се мотивирани да побараат психолошка помош, но имаат мала недоумица каде да го направат тоа, не сте сами. Дали ми е потребен терапевт, советник или психијатар? Дали од една сеанса ќе ми биде подобро? Тоа се чести прашања со кои клиентите се соочуваат.

Од каде да почнете?
Сум среќавала клиенти, особено при работата во поликлиниката кои ми велат, “не знам дали сум на правото место, дали ми треба психијатар или психолог?”. Прашањето е сосема нормално и очекувано, бидејќи сето тоа изгледаше збунувачки дури и за нас кога почнувавме со студиите. Одговорот е, нема да згрешите без разлика дали ќе побарате помош од психијатар или психолог, битно е да започнете и да побарате помош, а потоа тие ќе знаат дали треба да Ве препратат. Чести се клиентите кои со самопроценка не чувствуваат огромен дистрес и своеволно започнуваат со посета на психолог, но исто така се случува и психологот да процени дека можеби се работи за дијагноза каде што е потребна проценка од психијатар. Често се случува и обратниот процес, психијатрот проценува дека комбинираниот третман е најдобар, па и покрај препишаните медикаменти, пациентот го праќа на психотерапија кај терапевт.

Што да очекувам на првата сеанса?
Зависно од терапевтскиот пристап, варира и содржината, но верувам дека она што е универзално е иницијалното интервју. Тоа најчесто е полуструктурирано и со терапевтот зборувате за разни сфери од Вашиот живот – демографски податоци, семејството, професијата, проблематиката која носи на терапија. Целта е да се соберат што повеќе информации, но воедно и да се започне со креираење на една база и доверлива врска помеѓу советникот/терапрвтот и клиентот. На првата сеанса се запознавате со правилата на терапевтскиот процес, а воедно и започнувате со креирање на целите на терапевтскиот процес.

Колку трае процесот?
Препуштете се на заедничката уметност и Вашите потреби. Се случува клиентите да очекуваат сите проблеми да се решат на првата сеанса или пак терапевтот“да ги прочита”. Тоа не го осудувам и сосема го разбирам како порив за брзо решение во неволја, но мошне е важно да се знае дека психолошкото советување или психотерапијата, понекогаш може да бидат долготраен процес кој бара труд и взаемна посветеност. Најкраток одговор на ова прашање е зависно од природата на проблемот и терапевтскиот правец. На пример, терапијата може да трае од една сесија до неколку месеци, па дури и со години. Сè зависи од тоа што сакате и што Ви треба. Некои луѓе доаѓаат на терапија со многу специфичен проблем или моментален дистрес предизвикан поради некој настан и може да откријат дека една или две сесии се доволни. Од друга страна пак на пример, за преживеана траума во детството или опсесивни мисли кои траат со години, може да се потребни неколку месеци или години. Должината на третманот исто така може да варира во зависност од видот на терапијата. На пример, когнитивно-бихевиорална терапија или советувањето за парови имаат тенденција да бидат краткорочни до среднорочни терапии (на пр. 10-15 сеанси), додека психоаналитички ориентирани терапии може да вклучуваат повеќе среднорочна и подолготрајна работа.

Ме пратија на психолошко тестирање, што е тоа?
Често, особено во клинички сетинг и при првата посета на психијатар или невролог, дел од протоколот по светски стандарди е тестирање кај психолог. Зависно од потенцијалната дијагноза, тоа може да биде психолошко тестирање кое се состои од тестови на способности и проценка на личност или невропсихолошко тестирање каде што типичен пример е деменцијата и евалуација на степенот на когнитивко опаѓање. Тоа е само иницијален процес од кој не треба да се плашите, а потоа специјалистот проценува дали ќе даде медикаментозна терапија или можеби само ќе ве препрати на советување кај психолог.

Не е неопходна дијагноза, за да се посети психолог
Доколку чувствувате потешкотии во секојдевното функционирање или пак само Ви е потребен разговор и базично психолошко советување, побарајте помош. Во модерното време постојат различни правци како гешталт, когнитивно- бихeјвиорална, семејна терапија итн кои од различен аспект може да помогнат зависно од Вашите потреби. Воедно, со оглед на кризата во која се наоѓаме постојат различни платформи како онлајн /видео советување, мобилни апликации за чет, како и посета во клинички сетинг. Секој може да побара помош од психолог и да работи на својот личен развој, тука сме за Вас.

автор: Јасмина Јонуз – магистер по советодавна психологија, когнитивно-бихејвиорален и шема терапевт под супервизија